Dünyanın gündemi Ukrayna Rusya Savaşı, bütün devletlerin televizyonundaki ilk ve baş haber bu savaş. Ben degündemi takip ederek; “Savaş Çanları Çalıyor”, “Rusya,Ukrayna’yı İşgal Ediyor”, “Ukrayna Halkı Ülkesini Savunuyor” başlıklı yazılarımı yazdım.
Son üç yazım Ukrayna Rus savaşı hakkında olunca bir okuyucum ““Hocam Savaşı bırak zamları yazar mısın?” diye dertlendi.
Bildiğiniz gibi 24 Şubat 2022 tarihinde Rusya Ukrayna’yı işgale başladı. Rusya’nın Ukrayna’ya girmeyeceğine, savaşın çıkmayacağına inanan birçok Ukrayna halkı karşılarında Rusaskerlerini ve tanklarını, havada uçak ve füzelerini görünce inadılar.
Hatta sınır kasabasına bir yaşlı Ukrayna anası Rus askerini karşısında görünce Rusça “oğul hoş geldin” der, ancak Rus askeri silahla müdahale eder, Ukrayna anası Rus askerinin silahını kendisine doğrulttuğunu görünce savaşın başladığına inanmış.
Her iki devlet
Ukrayna ile Rusya her iki devlet; 26 Aralık 1991′ tarihinde kadar Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği içinde yer alıyordu.
Her ikisi de Slav ırkından. Her iki devletin din birliği var.Her iki devlet kardeş sayılır. Ancak Rusya abi devlet. Rusya paylaşımı kardeş payı yapar. Ukrayna yarı yarıya ister. Her iki ülke komutanlarının birçoğu Rus Askeri Akademisinden mezundurlar. Yani savaşan komutanlar ya sınıf arkadaşı, ya alt veya üst devreden arkadaşlar. Birbirlerine “Tovariş” yoldaş diye hitap ederler. Her iki halk arasında; Rus ve Ukrayn evlilikleri var. Her iki tarafta karşı karşıya savaşan askerlerden bazıları akrabadır.
Savaş bu ortamda yapılıyor.
Bu bilgilerimi, Ukrayna’daki akademisyen arkadaşlarımla çevre ülkelerde yaşayan Türkoloji ve Tarih fakültelerindeki öğrencilerim teyit etmektedir. Buna rağmen savaş devam ediyor. Ukrayna kadını, çocuğu, ihtiyarı, hastayı savaş alanı dışına çıkarıyor, kendisi işgalci Rus askerlerine karşı ülkelerini savunuyor.
Yaptırımlar ağır ancak savaşı durduramaz
Savaş, 12 günden beri savaş tüm şiddeti ile sürüyor.
Amerika, AB Bloku ve NATO, Rusya’ya asker göndermeyeceğini, Rusya ile savaşmayacaklarını sadece Rusya’ya ekonomik yaptırımlarla yetineceğini ifade etmişlerdir.
Ekonomik yaptırımlar etkisini yavaş gösterecektir. Ruslar, yaptırımların ağırlığının etkisini birden hissetmeyecekler. Yaptırımların savaşı durduracağına inananlardan değilim. Ancak, görüşme, konuşma, diyalogla, diplomatik çalışmalarla bu savaş sona erebilir.
Savaşın Türkiye’ye olumsuz etkileri
Savaşın ilk gününde Türkiye’de, dolar 13.55 TL iken, simdi 14.20 TL üzerine çıktı. Altının gram fiyatı 800 TL civarında iken şimdi 901 TL’ le seviyelerinde. Petrolün varili80 Dolar iken, savaşla birlikte 110 dolara çıktığına şahit olduk.
Savaş öncesi benzin 15 TL iken şimdi benzin 18.77; mazot 19.85 TL seviyelerine yükseldi.( 6 Mart– Ankara)
Ukrayna Rusya Savaşı başladığından bu yana her gün zam gelmeye başladı.
Akaryakıta gelen zam, bütün mal ve hizmet sektöründefiyatların yükselmesine neden oluyor. Başta enerji, doğalgaz ve temel gıda olmak üzere her şeye zam geliyor. Zam yağmur gibi yağıyor. Bu zamlarla Türk halkının alım gücü zayıflıyor. Enflasyon sürekli yükseliyor.
“Hocam Savaşı bırak zamları yazar mısın?”
Bir okuyucum “hocam savaştan bize ne? Siz zamları yazın, halk perişan emekli, memur arabasına benzin, çiftçi traktörüne mazot koyamaz hale geldi. Köylü üretim yapamaz halde. Çiftçi, tarlasını süremez, tırmık çekemez hale geldi.Mazot, 20.TL olunca çiftçi tarlasına bile gidemez durumda.”Diye dertlendi.
A sevgili okurum! Savaş olduğu için her gün akaryakıta zam yapılıyor.
Ekonomi bozuk, iyi değil biliyorum. Ekonominin kötü gitmesinden, iktidarın bazı hatalı ekonomik kararlar almasının etkisi var elbette. Ancak, son on iki günde savaşın etkisinindaha fazla olduğunu izliyoruz.
Türkiye 20 sene öncesine kadar kendi kendine yeten bir devlet idi. Ancak şimdi Türkiye’nin ürettiği ürünler kendine yetmeyince yurtdışından satın alıyor. Türkiye, tahılın, buğdayın, arpanın, mısırın, ayçiçeğinin, kerestenin, petrolün, doğalgazın çoğunu Ukrayna ve Rusya’dan satın alıyor.
Kereste alamaz isek, mobilya üretimimiz ve mobilya ihracatımız olumsuz etkilenecek. Bu sektörde çalışanlar işsiz kalacak. Mevcut işsizliğimize bir de bunlar eklenecek.
En çok turist Ukrayna ve Rusya’dan geliyordu. Bu ülkelerden turist gelemeyince artık turizm gelirimiz de azalacak.
Savaş yüzünden marketlerde Ayçiçek yağı kalmadı. Bu gün 3 büyük zincir markete gittim. Yağ reyonlarına baktım ki bomboş, Ayçiçek yağı kalmamış ancak yeni fiyatları güncellemişler. Beş kiloluk Ayçiçek yağı 106 TL iken yeni etiket fiyatını 196 TL ye çıkarmışlar.
Marketler zincirleri ve tedarikçiler savaş fırsatçılığı yapıyorlar. Zam üstüne zam yapıyorlar. Savaş böyle sürerse, Ukrayna ve Rusya’dan buğday alamayacağımıza göre ekmek fiyatlarına da zam gelecek. Makarna ve bulgur fiyatları da zamlanacak.
Zincir marketler ve tedarikçiler, karaborsa yapıyorlar, stokçuluk yapıyorlar.
Gelecek sene yapılacak 2023 seçimleri öncesi yaşadığımız zam yağmuru, yokluk, stokçuluk, boş tencere, hayat pahalılığı, halkın alım gücünün azalması, yüksek enflasyon bana Rahmetli Ecevit iktidarının düşürülmesini hatırlatıyor.
Dış ve yerli sermayenin işbirliği ile karaborsa, stokçuluk, zam yağmuru, yağ kuyruğu, tüp kuyruğu, akaryakıt kuyruğu, ekmek kuyruğu, boş tencere ile Ecevit’i iktidardan düşürdüler.
Bu oyunu bozmak için öncelikle 3600 ek gösterge çalışmalarını acilen sonuçlandırıp, 2023 yılını beklemeden, 2022 yılı Temmuz ayında uygulamaya başlanmalıdır. Böylece milyonların alım gücü yükselecek, zamlar karşısında halkımız biraz nefes alacak hale gelecektir.
Bu kadar olumsuzluğa rağmen Atatürk’ün kurduğu Türkiye Cumhuriyeti devleti yükseliş devrini yaşıyor. Türkiye,simdi bölgesel güç durumunda. Gurur duyduğumuz savunma sanayi ile küresel güç olma yolunda ilerliyor.
Zaman, birlik ve beraberlik zamanı, millî birlik ruhu içinde olmamız gerekli. Kısır parti çekişmeleri bir kenara bırakılmalı. Ülkenin yararına olan işlerde, muhalefet ve iktidar birlik olmalıdır. Sert sözlerle, ortalığı germenin kimseye faydası yoktur.
Savaşın sona ermesi, Türkiye’nin faydasına olacaktır. Türk ekonomisinin biran önce düzelmesine katkı saylayacaktır.
Türk birliğinin kurulacağına ve Türkiye’nin küresel güç olacağına inanıyorum.
Yüce Türk milletinin emrinde olan güce, kahraman Türk emniyet güçlerine ve şanlı Türk ordusuna güveniyorum.
Sizleri savaştan uzak, sağlıklı, huzurlu, mutlu bireyler olarak görmek istiyorum.
Namık Kemal YILDIZ
