PROF. DR. KAYA TUNCER ÇAĞLAYAN : ‘MİLLİ MÜCADELE MEŞALESİ 104 YILDIR YANIYOR’

Adını bağımsızlık mücadelesinin başladığı 19 Mayıs 1919’dan alan Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulamaları Merkezi Müdürü Prof. Dr. Kaya Tuncer Çağlayan, “İşgal altındaki bir ülkenin kurtuluşunu millette gören ve İngiliz donanmasının demir attığı İstanbul’dan silah arkadaşlarıyla Anadolu’ya geçen Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da yaktığı meşale 104 yıldır yanıyor.” dedi.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarını rahmet ve minnetle anan Merkez Müdürü Çağlayan “Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Bandırma Vapuru ile Samsun’a çıkışı, Türk Milleti için çok önemli bir dönüm noktasıdır. Türk Milleti ve dünya tarihi açısından baktığımızda 19 Mayıs 1919 tarihinde Mustafa Kemal Paşa ve silah arkadaşlarının başlattığı milli mücadele harekâtı hem Türkiye Cumhuriyeti coğrafi sınırlarını hem de Avrupa devletlerinin sınırlarını etkileyen önemli bir harekâttır. Osmanlı Devleti’nden Cumhuriyete geçiş sürecinde Avrupalılar, Sevr Antlaşması ile Türk Milletini tarihten silmek istediler” dedi.


Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a iki büyük amaç doğrultusunda geldiğini belirten Çağlayan, “Birincisi, ülkemizin düşman işgalinden kurtarılması noktasında silah arkadaşları ve Türk milleti ile bütünleşerek şanlı mücadele başlatmak, ikincisi ise bu ülkede milli iradeyi hakim kılacak cumhuriyet rejimini inşa etmek. Bu fikrin İstanbul’da ortaya çıktı 6 ay İstanbul’da kalan Atatürk’ün arkadaşlarıyla bunu değerlendirdi..Milli mücadele fikrinin öznesi milletti. Askerlerimiz, komutanlarımız başta Atatürk olmak üzere bu fikri gündeme getirdiler. Kurtuluşun bu şekilde mümkün olacağını düşündüler ama bu düşünceyi gerçekleştirebilmek için millet ne kadar bunun yanında yer alacak belli değildi. Bu açıdan Samsun, Mustafa Kemal Paşa için milletin nabzını yoklama, düşüncelerinin gerçekleşip gerçekleşmeyeceğinin ortaya çıkacağı bir yer olarak tarihi ve kritik bir önem taşıyordu. Bir Samsunlu olarak o tarihte bizim ecdadımız Paşa’ya bu cesareti vermiştir ”diye konuştu

‘SAMSUN’DAN BAŞLATMA KONUSUNDA ATATÜRK’E BÜYÜK ÖZGÜVEN VERMİŞTİR’
Atatürk’ün 1924 yılındaki, “Ben Samsun’u ve Samsun halkını gördüğüm zaman memleket ve millete ait bütün düşüncelerimin, kararlarımın her durumda gerçekleştirilebilir olduğuna bir defa daha kuvvetle inandım. Samsunluların durumlarında gördüğüm, gözlerinde okuduğum vatanseverlik ve özverilik, ümit ve düşüncelerimi doğru karara ulaştırmaya yeterli gelmişti.” sözlerine işaret eden Çağlayan, “Samsun halkının Kurtuluş Savaşı mücadelesini benimsediğini ve direnişin temellerini attı. Samsun, Milli mücadeleyi başlatma konusunda Atatürk’e büyük özgüven vermiştir. Gazi Paşa 1924’de Samsun’a 2. defa geldiğinde ‘Ben Samsunluların gözündeki ışığı ve cesareti görünce milli mücadele düşüncemin gerçekleştirebileceğine ikna oldum.’ sözlerini kullanarak Samsun halkı sayesinde özgüven aldığını dile getirmiştir. Milli mücadelenin kazanılması için önce milletin ikna ve teşkilatlanması gerektiği için Atatürk, Samsun ve çevre ilçelere subaylarını göndererek halkın nabzını yoklamış ve harekâtın Samsun halkı tarafından benimsendiğini ve bütün Anadolu halkı tarafından da benimseneceği kanaatine varmıştır” ifadelerine yer verdi.

‘KARADENİZ GEZİLERİNDE EN UZUN KALDIĞI YER SAMSUN OLMUŞTUR’
Milli mücadele fikrinin İstanbul’da doğduğunu, Samsun’da olgunlaştığını dile getiren Prof. Dr. Çağlayan, “Samsun bu manada gerçekten Milli Mücadele’nin ilk kıvılcımının çakıldığı, ilk ateşin yakıldığı yerdir. Biz de Samsun olarak bununla gurur duyuyoruz. Samsun Ata’sını hiçbir zaman unutmamıştır. 1926’da 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı’nın temelleri Samsun’da atılmıştır. Samsun’da Gazi Günü kutlaması olarak Samsunlular bunu başlatmış 1938’e kadar yerel bir kutlama olarak devam etmiştir. 1938’de tüm yurtta bayram olarak kutlanmaya başlanmıştır. Samsun bu günün kıymetini unutmamıştır. Atatürk de Samsun’u unutmamıştır, Karadeniz gezilerinde en uzun kaldığı yer Samsun olmuştur. Atatürk ve Samsun arasında derin bir gönül bağı vardır ki zaten 19 Mayıs’ı Atatürk ‘Benim doğum günüm’ diye değerlendirmiştir. Bu Samsun’un Atatürk nezdinde de ayrı bir yeri olduğunun göstergesidir” şeklinde konuştu.
Köksal ÖNER