Ülkemizin doğal güzellikleri ile öne çıkan Sinop , son yıllarda TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) tarafından belirlenen kriterlere göre de ‘’En Mutlu / En Huzurlu Şehir’’ olarak ta adından söz ettirmekte. Peki , nedir bu mutluluğun ardındaki gerçek ! Sinop ve Sinoplu gerçekten çok mu mutlu ? Bu yazımızda bu mutluluğu ele alalım istedim.
Sizleri TÜİK istatistik verileri ve matematiksel tablolarla boğmak istemiyorum , ancak bu mutluluk gerçek bir mutluluk mu yoksa Sinop’un güzel yüzüne takılmış bir mutluluk maskesi mi ?
Şayet bahsedildiği gibi dillere destan bu mutluluk Sinop’un gerçek yüzünü gizleyen bir maske ise , bu maskeyi biraz aralayıp , altındaki gerçek yüz ile yüzleşmemiz için yine TÜİK verilerinden istifade edelim.
Sinop ‘Mutlu Şehir’ olmasın yanı sıra istatistiklere göre farklı kategorilerde de ilk sıralarda yer almakta. Mesela , En yaşlı nüfus oranına da sahip (%19) bir ilimiz . Bununla birlikte uzun zamandır En Fazla Göç Veren İllerimiz arasında. Sinop’un nüfusu yaklaşık 220.000 civarında. Şehir Merkezinde 50.000’in altında nüfus yaşıyor. Ancak Sinop dışındaki, Gurbetçi Sinoplu Nüfusu 600.000 kişi civarında. Yani Sinop’taki yerleşik nüfusunun kat kat fazlası , çeşitli nedenlerle Sinop İl Sınırlarının dışına göç etmiş durumda.
Yine TÜİK verilerine göre, ilk bakıldığında çok hoş gelen , Sinop’ta ‘İşsizlik Oranı’ da oldukça düşük. İşsiz nüfusun en düşük olduğu İllerimizin başında gelen Sinop’umuzda bu durumun gerçek nedeni ; yaşlı ve emekli nüfusun oldukça fazla olması , aynı zamanda çalışma yaşına gelen genç nüfusun iş olanaklarının sınırlı olması nedeni ile Sinop dışına göç etmesinden kaynaklanıyor.
Anadolu’nun en eski yerleşim yerlerinden olan Sinop , geçmişten günümüze sayısız uygarlıklara , değişik kültür ve medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Coğrafi konumuna bağlı olarak , eski dönemlerde ‘Denizcilik ve Ticaret Kenti’ olmayı başaran güzel ilimiz , bazı nedenlerden dolayı bu avantajını günümüze kadar maalesef sürdürmeyi başaramamış.
Peki ! Hal böyle iken , bu mutluluk neyin nesi ? TÜİK araştırmaları ,mutluluğu doğru sorular ve kriterler üzerinden aradığından emin miyiz? Aslında her alandı kısıtlı ve sınırlı imkanlara sahip olan ve genç nüfusunu sürekli göçe zorlayan İlimizde ,bu konu doğru irdelendiğinde karşımıza çıkan tabloda , Sinop’ta genç nüfusunun yukarıda da belirttiğimiz gibi iş imkanlarının sınırlı kalmasından dolayı barınamaması , buna bağlı olarak İl dışına göç etmesi , böylelikle işsizlik sorununun da asgari seviyede kaldığı , bütün bunların sonucunda oluşan mevcut ortamda Sinop’un temiz havası , yemyeşil doğası , masmavi denizine nazır yaşayan emekli ve yaşlı nüfusun kendine Mutlu , rahat bir yaşam ortamı oluşturduğu , bu yaşlı ve emeklilerimizin de doğal olarak mevcut hayattan oldukça memnun ve mutlu olduğu , gerçeğinden ibarettir.
Aslında şehrin yüzüne takılan bir mutluluk maskesinden ibarettir bütün olup biten…
Kalkınmada öncelikli illerimiz arasında olan Sinop , günümüzde Coğrafi konumunun durumu , pazara ve hammaddeye ulaşım güçlüğü, işsizliği ciddi ölçüde engelleyebilecek ,tersine göçü sağlayabilecek büyük ölçekli sanayi yatırımları için sermaye yetersizliği , ulaşım ve altyapı sıkıntıları gibi nedenlerle sanayi ve ticari alanlarda yeterli gelişmeyi sağlayamamaktadır.
Bunların yanında Sinop’un siyasi geçmişinde de şöyle bir tezat ile kaşılaşmaktayız .Sinop yerel yönetimlerdeki siyasi tercihini genellikle merkezi yönetimdeki iradenin aksi yönünde kullanmış ve yerel yönetim merkezi yönetimin aksine , sürekli muhalif kanatta yer almıştır. Bunun sonucunda da Merkezi Yönetimin ayırdığı büyük yatırım bütçelerinden maalesef mahrum kalmıştır.
Sinop’ta , İlin mevcut potansiyelinin üzerinde sanayi ve ticari bir işletmenin varlığını devam ettirebilmesinin önünde , yukarıda ana hatları ile bahsettiğimiz gibi bir çok engel bulunmakta. Genç nüfusun karşı karşıya olduğu göçü durdurabilmek mevcut yönetim politikaları ile mümkün değildir. Aslında Sinop’un ihtiyacı olan , geçmişte bir döneme damgasını vuran ancak ,yanlış politikaların kurbanı olarak kapatılan , döneminde dünyanın en büyük sayılı kereste fabrikalarından olan Ayancık Kereste Fabrikası , Şişecam , Sök-sa gibi büyük ölçekli fabrikaların tekrar ilimize kazandırılması , büyük ölçekli bir tersane kurulması , bu işletmelerin varlığını devam ettirebilmesi için de gerekli alt yapının ivedi olarak oluşturulması gerekmektedir. Sinop doğal liman olma avantajını maalesef kullanamamaktadır. Zorlu coğrafi koşullarda , karayolundan başka hiçbir alternatif ticari ulaşım kanalı bulunmamaktadır. Sinop’ta gümrük sahası mevcut değildir. Bir takım dezavantajların yanında ,doğal avantajlara da sahip olan ilimize demiryolu ve denizyolu iletişimi sağlanmış olursa Sinop Limanı tarihte olduğu gibi Anadolu’nun ve Karadeniz’in dünyaya açılan ticari bir kapısı olabilme potansiyeline sahiptir.
Bu avantajların Sinopumuza sağlandığı takdirde Orta Ölçekli İşletmelerin de önü açılacak , sayıları hızla artacak , üretim kapasiteleri de aynı şekilde yükselecektir. İşletmelerimizin karşılaşmış oldukları bir çok engel bu gelişmeler olduğu takdirde kendiliğinden ortadan kalkacaktır.
Bizatihi Sinop Organize Sanayi de yakın geçmişte İmalat ve ticari faliyette bulunduğum dönemde , bu zorluklarla karşı kaşıya kaldık. Bir çok alanda büyük şehirlere bağlılıktan kurtulmak mümkün olmuyor, Sanayi, küçük ölçekli olduğunda makinenizin bozulan ufak bir parçasını , ustasını, bunlara bağlı her türlü alet , ekipman ve hammaddeyi İstanbul’dan vb. büyük şehirlerden temin etmek zorunda kalıyorsunuz. Ayrıca kalifiye , tecrübeli personel , usta bulmak başka bir sorun. Kısaca mevcut hali ile yatırımcıyı cezbedecek , işini kolay edip , maliyetini düşürecek pek bir yatırım ve üretim avantajı maalesef halen ilimizde mevcut değil .
Velhasıl , Sinop’un En Mutlu Şehir olması bir yana , size güvenli bir yaşam , temiz bir hava ve çevre koşulları , eşsiz ve tarifsiz , kartpostallara konu olacak doğal güzellikleri , mavi denizi , rengarenk doğal bitki örtüsü ile ‘’En Huzurlu Şehir ‘’ ünvanını hakettiğini kesinlikle söyleyebilirim.
Henüz görmediyseniz , ilk fırsatta rotanızı mutlaka Sinop’a çevirmenizi tavsiye ederim.
Sağlık ve selametle gelecek baharda , gerçek mutluluklarla Sinop’ta buluşmak üzere…
Hamidullah Öztürk
